احیای اقتباس ادبی
فیلم سینمایی «چهال سالگی» به تهیه کنندگی و کارگردانی علی رضا رئیسیان محصول سال ۱۳۸۷ است. فیلم نامه این فیلم را مصطفی رستگاری نگاشته است. این فیلم نامه اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته ناهید طباطبائی است. لیلا حاتمی، محمدرضا فروتن، عزت اله انتظامی، سهیلا گلستانی، سیدابراهیم بحرالعلومی و افشین نخعی بازیگران اصلی این فیلم هستند. داستان فیلم «چهل سالگی» از این قرار است که زنی به نام نگار تمدن است که در دوران دلزدگی از زندگی خانوادگی خود با عشق قدیمیاش روبهرو میشود که در جوانی به دلایلی نامعلوم او را ترک کرده است. حالا زن بر سر دوراهی قرار میگیرد که تن به موج بسپارد یا در سکون خود غوطهور بماند. علیرضا رئیسیان کارگردان فیلم «چهل سالگی» متولد ۱۳۳۴ در تهران است. او فارغ التحصیل کارگردانی از دانشکده صدا و سیما و دارای نشان درجه یک هنری، معادل دکتری افتخاری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. وی فعالیت سینمایی را با دستیاری کارگردان در فیلمهای کوتاه آغاز کرد. از فعالیتهای او میتوان به ریاست کانون کارگردانان سینمای ایران، رئیس فرهنگستان هنر شاخه سینما، داور جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما، رئیس هیأت داوران سینمای جوان و رئیس هیأت داوران نخستین جشنواره امید، عضو شورای عالی سیاست گذاری خانه سینما و عضو شورای صدور پروانه ساخت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد. از دیگر آثار این فیلم ساز میتوان از فیلمهای «ایستگاه متروک (۱۳۸۰)»، «پرونده هاوانا (۱۳۸۴)»، «سفر (۱۳۷۳)» و «ریحانه (۱۳۶۸)» نام برد. امیر قادری عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران درباره فیلم «چهل سالگی» میگوید: «فیلم سینمایی «چهل سالگی»، بهتر از ساختههای قبلی علیرضا رئیسیان است که در مجموع فیلم احترامبرانگیزی است که ساخته شدن آن در شرایط امروز سینمای ایران دور از ذهن به نظر میرسید. فیلم سینمایی «چهل سالگی»، اقتباس ادبی را به عنوان یکی از سنتهای منسوخ در سینمای ایران را احیاء میکند و به همگونی قابل قبولی میان بازیگران و بازیهایشان شکل میدهد. مشکل اصلی فیلم سینمایی «چهل سالگی»، کیفیت نهچندان یکدست سکانسهایش است. صحنههای مربوط به «نگار» (فرزان اطهری) شخصیت کودک فیلم با «قاضی موید» (عزتالله انتظامی)، با درام اصلی جفت نمیشود و بین ماجراها فاصله میاندازد، اما در مجموع با تمام این اوصاف، فیلم سینمایی «چهل سالگی»، سرو شکل قابل قبولتری نسبت به فیلمهای قبلی «علیرضا رئیسیان» مانند «پرونده هاوانا» و «ایستگاه متروک» دارد. دغدغه مطرح شده در فیلم سینمایی «چهل سالگی»، بخشی از اما و اگرهای اجتماع امروز ما به حساب میآید. در میان خیل آثار پیشپا افتاده و ریاکارانه سینمای امروز ایران، اکران فیلمی مثل: «چهل سالگی» یک فرصت برای تماشاگران سینمای ایران است، بهخصوص که سازنده اثر در انتهای داستان به کلیشههای رایج تن در نمیدهد و نقطه چالشبرانگیز داستان را حفظ میکند. کاش فیلم سینمایی «چهلسالگی» بیش از اینها بر درام مرکزیاش متمرکز نمیشد تا بشود به خیال راحت به تماشاگر این سینما، نمایشش را توصیه کرد. در شکل فعلی از هسته مرکزی ملتهب فیلم، فاصله میگیریم تا به دیالوگهای گاه طولانی شخصیتها گوش کنیم. به نظر من «علیرضا رئیسیان» هنوز بهترین اثرش را نساخته است.» فیلم سینمایی «چهل سالگی» روز پنجشنبه ساعت ۲۱ و تکرار آن روز بعد ساعت ۱۱ از شبکه نمایش پخش خواهد شد.
